Een positief gezonde organisatie worden: welke stappen zet je in de praktijk?

woensdag 29 november 2023
timer 5 min

Marijke Blommendaal nodigt praktijkmanagers uit hun ervaringen met ‘positieve gezondheid’ in de praktijk te delen. (Marijke Blommendaal tijdens de Dag van de Praktijkmanager 2023. Foto: Menno van der Veen / The Arrows)

Voor de invoering van het model ‘positieve gezondheid’ in de praktijk is het belangrijk dat je de filosofie ook integreert in je eigen organisatie, stelt Marijke Blommendaal, praktijkmanager en adviseur. Werken vanuit positieve gezondheid is voor de meeste praktijken een grote stap, zelf een ‘positief gezonde organisatie’ worden gaat nog een stap verder. Marijke nodigt praktijkmanagers uit hun ervaringen met positieve gezondheid te delen.

Positieve gezondheid plaatst niet ‘het probleem’ of ‘de ziekte’ centraal, zoals in het gangbare medische model, maar de mens. De benadering, ontwikkeld door Machteld Huber en uitgedragen door het Institute for Positive Health (iPH), legt de regie bij de patiënt. Ze omschrijft gezondheid ‘als het vermogen je aan te passen je eigen regie te voeren, in het licht van de sociale, fysieke en emotionele uitdagingen van het leven.’

Kleine stappen

Hoe geef je positieve gezondheid vorm binnen de organisatie? Zelf heeft Marijke Blommendaal daar de afgelopen tien jaar enige ervaring mee opgedaan. Als werkgever kunnen praktijkhouder en -manager veel regelen, maar cultuurverandering in een team gaat met kleine stappen. Marijke kijkt bij de invoering naar drie niveaus: het visieniveau, het organisatieniveau en het uitvoeringsniveau.

‘Vanuit het perspectief van het management is de vraag: hoe past het in je visie, je organisatie en je team. Met andere woorden: hoe positief gezond is je eigen organisatie? Hoe heb je je organisatie ingericht? Hoe staan je medewerkers erin? Op welke manier zijn zij betrokken? Hoe gaat het team om met gezond eten en mentale gezondheid?’

Waardering en erkenning

Marijke schetst hoe ze de cultuur van waardering en erkenning in haar eigen praktijk wilde stimuleren, onder meer via een ouderwetse snoepautomaat met plastic eieren (‘parels’). Deze parels bevatten een snoepje en een papiertje met daarop een wijze spreuk. ‘Ik heb dat ingevoerd omdat er een wij-zij cultuur bestond tussen artsen en de assistentes. Die cultuur leek heel slecht om te buigen. Ik wilde dat we elkaar vaker zouden laten weten als we iets positiefs te melden hadden. We wisten elkaar altijd goed te vinden als er iets niet in orde was, maar elkaar complimenten geven was moeilijker. Kritische feedback geven is soms nodig, maar elkaar waardering geven is nog belangrijker.’

Parel als waardering

Door de parel met spreuk en snoepje op iemands bureau te leggen konden collega’s hun waardering voor elkaar uitspreken. ‘De parel kun je daarna zelf weer aan iemand anders geven. Totdat je dat gedaan hebt, ligt er een reminder op je bureau om iemand een compliment te geven. We doen het inmiddels tien jaar en het heeft onze organisatie veel gebracht. We leggen intussen niet meer altijd een echte parel op elkaars bureau, maar zeggen het gewoon: “Ik geef een parel voor die en die, want die heeft dat en dat gedaan.”’

Spinnenweb en gewone consulten

Marijke is zich ervan bewust dat de keuze voor het model van positieve gezondheid op de eerste plaats door huisartsen worden gemaakt. Ze verwijst naar Machteld Huber die de gezondheidszorg met een olietanker vergeleek, die maar heel langzaam van richting te veranderen is. ‘Als manager mag ik veel, maar hoe je positieve gezondheid met je patiënten in de praktijk brengt, dat is natuurlijk de autonomie van de huisartsen, niet van de manager. Onlangs gaf ik een workshop over implementatie Positieve Gezondheid en daar sprak ook een huisarts die veel ervaring had met positieve gezondheid. Hij vertelde dat hij wekelijks ongeveer één positief gezondheidsgesprek houdt en de vragen van het spinnenweb stelt. Mijn pleidooi is dat je dat meer in elkaar verweeft met de gewone consulten. Niet elk positief gezondheidsgesprek hoeft een heel uitgebreid gesprek te zijn met een spinnenweb.’

Oplossingsgericht werken

Het spinnenweb en bijbehorende vragenlijsten zijn hulpmiddelen, maar er zijn ook andere tools zoals oplossingsgericht werken. ‘Dan ben je niet meer zo bezig met het medisch-diagnostische model. Daar horen vragen bij als: hoe is het nou gekomen? Hoe lang heeft u het al? Wat heeft u allemaal al gedaan? Natuurlijk moet je als huisarts bepaalde dingen uitsluiten, maar bij allerlei complexe problemen, zoals moeheid en chronische pijn, is niet altijd een eenduidige oorzaak te vinden. Dan hoef je niet bezig te zijn met het diagnostische model, maar ga je naar oplossingsgericht werken.’

Positieve gezondheid in samenwerking

Marijke vraagt zich ook af of hoe ‘positieve gezondheid’ een plek krijgt in multidisciplinaire samenwerking. ‘Ook in de samenwerking tussen disciplines is het een mogelijk onderwerp, bijvoorbeeld in de samenwerking tussen huisartsen en fysiotherapeuten. Positieve gezondheid kan voor hen betekenen dat ze een gemeenschappelijke taal leren spreken, zo mogelijk samen met het sociaal domein, waar dit ook een hele belangrijke rol in speelt.’


Oproep: welke stappen zet jullie praktijk?

De komende tijd zouden we graag een serie artikelen aan praktijken wijden die ervaring hebben met het werken vanuit positieve gezondheid. We willen graag ervaringen verzamelen rondom vragen als:

  • In hoeverre is jullie praktijk bezig met positieve gezondheid?
  • Welke stappen zetten jullie om ‘een positief gezonde organisatie’ te worden?
  • Op welke manier spelen de dimensies hierin een rol?

Als je ervaringen wilt delen, mail dan met marijkeblommendaal@outlook.com en martin@medischondernemen.nl. Vermeld ook of je mee wilt werken aan artikelen over dit onderwerp. Alvast bedankt! Zie ook: Marijke Blommendaal, Organisatie, Advies en Coaching. www.marijkeblommendaal.nl


Meer lezen:

Reactie toevoegen

Beperkte HTML

  • Toegelaten HTML-tags: <a href hreflang> <em> <strong> <cite> <blockquote cite> <code> <ul type> <ol start type> <li> <dl> <dt> <dd> <h2 id> <h3 id> <h4 id> <h5 id> <h6 id>
  • Regels en alinea's worden automatisch gesplitst.
  • Web- en e-mailadressen worden automatisch naar links omgezet.
  • Lazy-loading is enabled for both <img> and <iframe> tags. If you want certain elements skip lazy-loading, add no-b-lazy class name.

Lees verder - met dit thema

Sophie Brühl - Foto: Claudia Kamergorodski
mic_external_onInterview

Sophie Brühl (Buurtdokters) en haar ‘wake up call’ voor de huisartsenzorg: ‘Meer ruimte voor praktijkmanager nodig’

8 mei om 14:15 uurtimer6 min

Sophie Brühl, huisarts en mede-initiatiefnemer van Buurtdokters, gaat tijdens de Dag van de…

Lees verder »
Nora Ennahachi, operationeel directeur MyDent Het mondzorgcentrum
mic_external_onInterview

Nora Ennahachi over teamenergie en teamsucces: ‘Zoals we betrokken zijn bij onze patiënten, zijn we dat ook bij elkaar’

17 apr om 13:00 uurtimer6 min

Hoe kun je als praktijkmanager bijdragen aan de teamenergie in een praktijk? Hoe kun je dat…

Lees verder »
mic_external_onInterview

Charlotte van den Wall Bake over teambinding en veilige werkomgeving: ‘Maak tijd, ga de dialoog aan en begin van onderop’

5 apr om 11:19 uurtimer5 min

Praktijkhouders en praktijkmanagers doen er goed aan om over het onderwerp grensoverschrijdend gedrag na te…

Lees verder »
all_inclusiveAchtergrondartikel

Personeelsdossier en dossieropbouw: Nooit te laat om mee te beginnen

26 mrt om 12:56 uurtimer4 min

Een goed opgebouwd personeelsdossier kan doorslaggevend zijn bij een conflict of als je ontevreden bent over…

Lees verder »
flash_onNieuws

Cao Huisartsenzorg 2024-2025 vastgesteld

21 mrt om 13:19 uur

De Cao Huisartsenzorg regelt de arbeidsvoorwaarden voor het ondersteunend personeel binnen de…

Lees verder »
flash_onNieuws

Zes essentiële onderdelen van de arbeidsovereenkomst

14 mrt om 13:00 uurtimer4 min

Een arbeidsovereenkomst opstellen is meer dan een kwestie van kiezen. Je moet namelijk wel weten wat de…

Lees verder »
person_outlineBlog

Grip op verzuim in de zorg: Hoe zetten we het dalende ziekteverzuimpercentage door?

7 mrt om 16:06 uur

De zorg blijft één van de meest veeleisende sectoren om in te werken. Werknemers verzorgen dagelijks talloze…

Lees verder »
all_inclusiveAchtergrondartikel

Een veilige werkomgeving creëren? Vier handvatten voor de praktijk

26 feb om 14:00 uurtimer5 min

Een veilige werkomgeving creëren. Het is een van dé topics van het afgelopen jaar in de media en maatschappij:…

Lees verder »