De vijf frustraties van teamwork in de huisartsenpraktijk
De collega valt langdurig uit door ziekte en dan blijkt dat de overige collega’s niet samen tot een goede oplossing kunnen komen over het opvangen van zijn werkzaamheden. Ze spreken ieder hun ideeën uit, maar kunnen niet tot keuzes komen. Patrick Lencioni schetst de stappen die een team moet doorlopen (‘doorleven’) om van ‘samen werken’ naar samenwerken te komen. (Zie: Patrick Lencioni De 5 frustraties van teamwork - Hoe je ervoor zorgt dat het samenwerken leuk blijft)
De 5 frustraties op een rij
Lencioni heeft de vijf frustraties die beperkend zijn voor betekenisvolle samenwerking op een rij gezet in de vorm van twee pyramides. Hij pelt stap voor stap deze herkenbare frustraties af tot de kern: de teamleden stellen zich niet kwetsbaar op, er is kustmatige harmonie, de afspraken zijn vaag, men spreekt elkaar niet aan om te verbeteren en er is ruimte voor persoonlijke status en ego boven het groepsbelang.
De collega’s in dit gezondheidscentrum weten niet zo goed van elkaar wat ze echt belangrijk vinden en wie waar goed of minder goed in is. Mede daardoor vragen ze geen hulp van elkaar en bieden zij geen hulp. Ieder werkt voor zich, is blij aan het eind van de dag met een goed gevoel naar huis te kunnen en probeert wat mis gaat zo weinig mogelijk te laten zien. Het team presteert niet optimaal en verbeteringen worden vooral op papier doorgevoerd, maar niet doorleefd.
Een stappenplan van samen werken naar samenwerken
Naast een pyramide met factoren over hoe het niet moet, zet Lencioni een pyramide met succesfactoren. Kenmerkend voor deze methode is dat de onderliggende niveaus volledig ingevuld en geborgd moeten zijn om een stap naar een hoger plan kansrijk te maken. De onderste treden wegen het zwaarst: menselijke waarden zijn de basis van vertrouwen. In goed functionerende teams verbeteren de teamleden onderlinge relaties door elkaar ter verantwoording te roepen als iets niet volgens afspraak gaat. Op die manier laten ze zien dat ze elkaar respecteren en verwachtingen delen. Deze manier van werken beperkt ook de behoefte aan bureaucratische regels.
De pyramide beklimmen in de praktijk
De huisartsen in dit team gaan onder begeleiding van een teamcoach een traject in waarin ze elkaar beter leren kennen. Ook de minder goede kanten van elkaar. In het traject delen ze welke basiswaarden voor ieder van hen belangrijk zijn. Tijdens dit proces, dat begint met een testje, blijkt dat ze uiteenlopende ideeën hebben over wat goede zorg inhoudt. Er volgt een discussie waarin de perspectieven en standpunten van de teamleden naar voren komen.
Een van de huisartsen vindt dat goede zorg dat is wat de patiënt wil. Een ander zegt dat een gelukkige dokter gelukkige patiënten krijgt. De derde stelt dat als de praktijkorganisatie strak verloopt, patiënten waar voor hun geld krijgen. En de vierde meent dat de zorg goed wordt als er maar voldoende geld binnen komt. Ze zijn verbaasd over de uiteenlopende gezichtspunten van de collega’s, maar nu ze elkaars perspectieven kennen, kunnen ze constructief discussiëren zonder bang te zijn dat het ten koste gaat van de sfeer.
Dit vormt een goede basis voor om de problemen op te lossen na het uitvallen van hun collega. Ze besluiten ieder een deel van de taken van de zieke collega over te nemen en voor het overige een waarnemer in te zetten. Door echt te gaan samenwerken ervaren ze dat ieder fouten kan en mag maken. Het team kan daar samen oplossingen voor zoeken en kan ervan leren. Zo verbetert niet alleen het team, maar ook de zorg.
Linda Tolsma is praktijkmanager in de huisartsenzorg vanuit haar eigen bedrijf Tollin Advies en adviseur bij samenwerking van zorg en welzijn.

Bij het thema van dit artikel betrokken organisaties
Lees verder - met dit thema
Training ‘One Minute Coach in drie maanden!’
26 jun om 17:30 uur 4 minHelpen is goed, coachen is beter. Voor jezelf, je medewerkers en de praktijk. Maar wat is het verschil precies…
Laura Bas over vier generaties op de werkvloer: ‘Zoek de verbinding in plaats van de verschillen’
20 jun om 10:48 uur 4 minGeneratie Z-expert Laura Bas gaf tijdens de Dag van de Praktijkmanager op 12 juni een inspirerende keynote over…
Nora Ennahachi bij de PM Dag: ‘Begin bij authentiek leiderschap, ontwikkel je en maak je onmisbaar’
19 jun om 17:00 uur 4 minTijdens een boeiende masterclass deelde Nora Ennahachi, operationeel directeur van MyDent en oprichter van Dent…
Kim Vermeulen over Coöperatie Paramedie Gelderland Midden: ‘Samenwerken is geen project, maar is blijvend’
17 jun om 15:30 uur 5 minKim Vermeulen, praktijkmanager bij FysioDynamiek, is een van de drijvende krachten achter de Coöperatie…
Eerste impressie van de Dag van de Praktijkmanager (2025): ‘Maak je impact als leider duurzaam en maak jezelf onmisbaar’
13 jun om 11:21 uur 6 minDe Dag van de Praktijkmanager heeft dit jaar als thema ‘het leukste vak ter wereld’. Dagvoorzitter Charlotte…
Michel Fortman (VvAA) tijdens de PM Dag: ‘Ziekteverzuim neemt toe, vooral door mentale druk’
6 jun om 12:45 uur 5 minMichel Fortman, senior verzuimadviseur bij VvAA, ziet het ziekteverzuim in de eerstelijnszorg…
Het jaarlijkse evenement voor praktijkmanagers in de eerstelijnszorg
4 jun om 08:00 uurOp donderdag 12 juni 2025 vindt de achttiende editie van de Dag van de…
Pieter Schram (Edin Dental Academy): ‘Investeer in je medewerkers, dan groeit je praktijk mee’
21 mei om 09:00 uur 5 minIn een tijd waarin goed personeel schaars is en patiënten mondiger worden, is één boodschap bij uitstek urgent…
Reactie toevoegen