Eigenschappen van effectief leiderschap: wees proactief en neem de regie (1)

dinsdag 14 maart 2023
timer 5 min

(Foto: Shutterstock)

Leidinggevenden in de zorg hebben al decennialang een cruciale rol in het leveren van kwalitatieve en efficiënte zorg aan patiënten. De afgelopen jaren ervaart een leidinggevende in toenemende mate ook de verantwoordelijkheid voor het welzijn, de motivatie en de ontwikkeling van personeel. Het aansturen van medewerkers verloopt echter niet altijd in rozengeur en maneschijn. In dit artikel, het eerste uit een reeks van zes, nemen we de rol van leiders in de zorgsector onder de loep en bespreken we hoe zij volgens Stephen Covey’s principes kunnen bijdragen aan het verbeteren van de kwaliteit van zorg en teamleden én het behalen van praktijkdoelen.

Gebrek aan ervaring met leidinggeven, onduidelijkheid over de positie van de leidinggevende in de praktijk en het liever willen vermijden van een eventueel conflict. Dat zijn de voornaamste redenen dat veel praktijkmanagers en praktijkhouders niet de rol pakken die nodig is. Terwijl zij juist sleutelfiguren zijn in het realiseren van een succesvolle en effectieve zorgorganisatie voor zowel patiënt als personeel.

Leiderschap is een belangrijk aspect in elke organisatie en zeker in de zorg. Het is van groot belang om effectief leiderschap te tonen om een succesvolle en effectieve zorgorganisatie te realiseren. Een van de meest invloedrijke modellen voor effectief leiderschap is het Seven Habits-model van Stephen Covey. Dit model beschrijft zeven essentiële eigenschappen van effectieve leiders, waaronder proactief zijn (Eigenschap 1). In dit artikel wordt deze eigenschap in het bijzonder besproken en hoe deze van toepassing is op praktijkmanagers en -houders in de zorg. De andere eigenschappen belichten we in de volgende vijf artikelen.

In dit artikel staat proactiviteit centraal. Proactief zijn betekent dat iemand verantwoordelijkheid neemt voor zijn of haar eigen leven en omstandigheden, in plaats van te reageren op omgevingsfactoren. Een groot deel van de mensheid legt, wanneer er iets niet volgens plan verloopt, de schuld neer bij iets of iemand anders. Luister maar eens naar wat je jezelf of collega’s hoort zeggen na een afspraak waarbij de communicatie niet geheel vlotjes verliep: ‘Zo, dat was toch een dwarse patiënt.’ Of: ‘Ik kom net terug van mijn schoonmoeder. Het was weer een lange monoloog, niet één keer heeft ze gevraagd hoe het met mij gaat.’

Kijk naar je aandeel en neem regie

Proactief zijn betekent dat je jezelf niet als slachtoffer ziet van omstandigheden, maar juist actief werkt aan het creëren van de veranderingen die je wilt zien in je leven. Door proactief te zijn, vergroot je je invloed op je eigen toekomst en op de wereld om je heen. Dus dan kijk je, in de communicatie met die ‘dwarse persoon’ of ‘praatzieke schoonmoeder’ ook naar jouw aandeel in de dialoog.

Een van de belangrijkste aspecten van proactief zijn is het nemen van verantwoordelijkheid voor je eigen gedrag en beslissingen. In plaats van te reageren op omstandigheden en omgeving, neemt een proactieve leider de regie in handen en stuurt hij de omstandigheden en omgeving aan. Dit betekent niet dat je niet reageert op veranderingen en uitdagingen, maar wel dat je deze uitdagingen proactief aangaat en oplost.

Kijk positief naar uitdagingen

Een ander belangrijk aspect van proactief zijn is het hebben van een positieve instelling. In plaats van te focussen op problemen en beperkingen, richt een proactieve leider zich op mogelijkheden en oplossingen. Dit betekent dat ze een positieve en oplossingsgerichte houding hebben, in plaats van in een bubbel leven waarin problemen niet bestaan.

Bovendien dient een leidinggevende in de zorg een positieve instelling te hebben bij het oplossen van uitdagingen en problemen. Dit betekent bijvoorbeeld het proactief zoeken naar oplossingen voor knelpunten, het bevorderen van een positieve werkomgeving en het motiveren van medewerkers om het beste uit zichzelf te halen.

Dit artikel is een ingekorte voorpublicatie van een artikel dat deze maand in het PM-katern in MedischOndernemen 2023-1 en op MO Plek verschijnt.


Link:

Reactie toevoegen

Beperkte HTML

  • Toegelaten HTML-tags: <a href hreflang> <em> <strong> <cite> <blockquote cite> <code> <ul type> <ol start type> <li> <dl> <dt> <dd> <h2 id> <h3 id> <h4 id> <h5 id> <h6 id>
  • Regels en alinea's worden automatisch gesplitst.
  • Web- en e-mailadressen worden automatisch naar links omgezet.
  • Lazy-loading is enabled for both <img> and <iframe> tags. If you want certain elements skip lazy-loading, add no-b-lazy class name.

Lees verder - met dit thema

mic_external_onInterview

One Minute Coaching van Victor Mion: ‘Ga coachen in plaats van helpen. Met coachen versterk je iemands draagkracht’

9 dec om 14:00 uurtimer5 min

Victor Mion heeft een achtergrond als coach van toptennissers in de jaren ‘90. Tegenwoordig vertaalt hij zijn…

Lees verder »
'Door te zorgen voor een open en veilige omgeving, conflicten bespreekbaar te maken en verantwoordelijkheid en eigenaarschap binnen het team te bevorderen, kun je bijdragen aan een gezonde samenwerking.' (Foto: Shutterstock)
all_inclusiveAchtergrondartikel

Groepsdynamiek in een zorgteam: Train je team om gezond met conflicten om te gaan

23 okt om 14:00 uurtimer5 min

De manier waarop professionals samenwerken is van grote invloed op de kwaliteit van zorg. Wat doe je als de…

Lees verder »

Schijnzelfstandigheid in de zorg: zo bereid je je voor

23 okt om 13:49 uurtimer4 min

In deze blog hebben we het over schijnzelfstandigheid in de zorg. Vanaf 1 januari 2025 gaat de Belastingdienst…

Lees verder »
person_outlineBlog

‘De dokter en de vakgroep’: Ook voor praktijkmanagers ‘verplichte kost’

14 okt om 16:23 uurtimer5 min

De solist is bijna uitgestorven. Samenwerken met collegae is nu de norm. Bijna in alle vakken in de zorg. Of je…

Lees verder »
Trots op team (Foto: Shutterstock)
all_inclusiveAchtergrondartikel

Drie grote valkuilen waar je als manager in kunt vallen

10 okt om 15:30 uurtimer4 min
Als leidinggevende binnen verschillende teams ontdekte Saskia IJszenga drie grote valkuilen voor managers: het…
Lees verder »
Betrokken, serieus, positief, mondig, rationeel, intuïtief, hardwerkend en digitaal - een paar kenmerken van Gen Z (Foto: Shutterstock)
all_inclusiveAchtergrondartikel

Grijze haren van Gen Z: Tijd voor een gebruiksaanwijzing van deze nieuwe generatie

19 aug om 17:30 uurtimer5 min

De intrede van Generatie Z (Gen Z) op de werkvloer is een feit. Voor leidinggevenden in de zorg kan het soms…

Lees verder »
Merel Kooning: 'Ik dacht dat mijn zachtheid een ramp was. Nu denk ik: nee, juist niet. Daarom blijven medewerkers heel lang en lopen ze met mij weg.' (Foto: Claudia Kamergorodski)
mic_external_onInterview

Tandarts Merel Kooning bij PM Actueel op 24 september: Hoe word je ‘als mens én als medisch ondernemer’ succesvol?

19 jul om 11:45 uurtimer6 min

Tandarts Merel Kooning publiceerde in 2020 ‘Mama rijdt een Bentley’, dat meteen in…

Lees verder »
all_inclusiveAchtergrondartikel

Grensoverschrijdend gedrag: leiderschap én beleid ‘bittere noodzaak’

16 jul om 09:30 uurtimer6 min

De kranten en social media staan er bol van: grensoverschrijdend gedrag. Schrijnende verhalen komen naar buiten…

Lees verder »