‘Regionale samenwerking vraagt leiderschap én lef’

Hoe zorg je ervoor dat samenwerking in de eerste lijn méér wordt dan een verplicht nummer? Tijdens een interactieve workshop namen praktijkmanager Kim Vermeulen (FysioDynamiek) en Wiyanti Nieuweweme (strategisch gedragsadviseur maatschappelijke transities bij Connectifcounsel) hun deelnemers mee in een praktijkcasus over valpreventie. Het leverde concrete inzichten op, maar ook een realistisch beeld van de drempels die praktijkmanagers ervaren bij regionale samenwerking.

Volgens Kim Vermeulen is bij veel praktijkmanagers de rol die zij kunnen spelen in regionale samenwerking nog onvoldoende in beeld. ‘Wat mij opviel, is dat veel praktijkmanagers samenwerking vooral zien als een taak van de regionale huisartsorganisatie. Terwijl juist zij, met hun praktische blik en kennis van de werkvloer, van grote waarde kunnen zijn in het verbinden van partijen,’ aldus Vermeulen.

Toch leeft het besef dat samenwerken belangrijk is wél degelijk. ‘Sommigen schrokken eerst: ‘Moet dit er óók nog bij?’ Maar na afloop gaven meerdere deelnemers aan dat het ze hielp om even uit te zoomen, en met een bredere blik naar het zorglandschap te kijken. Dat vonden ze verhelderend.’

Haperende samenwerking vraagt aandacht

Voor Wiyanti Nieuweweme was het opvallend hoeveel herkenning er was bij het benoemen van de oorzaken waarom samenwerking vaak stroef verloopt. ‘Tijdgebrek, slechte communicatie, botsende belangen, angst om autonomie te verliezen – het kwam allemaal langs,’ vertelt ze. ‘Ook benoemden deelnemers dat ze soms niet durven zeggen wat ze echt willen in de samenwerking, uit angst voor afwijzing. Die openheid was waardevol.’

Valpreventie als herkenbare casus

De casus valpreventie bood deelnemers een concrete ingang. Er zijn al samenwerkingen tussen fysiotherapeuten, huisartsen en apothekers, maar die verlopen nog wisselend. ‘We konden de deelnemers hele praktische handvatten geven om hun rol te pakken binnen zo’n samenwerking,’ zegt Vermeulen. ‘En dankzij de communicatietools van Wiyanti werd ook duidelijk hoe je dat gesprek beter kunt voeren.’

Wat vraagt dit van praktijkmanagers?

Samenwerking vraagt niet alleen kennis van zaken, maar ook persoonlijke vaardigheden, benadrukt Nieuweweme. ‘Het begint bij leiderschap. Niet vanuit macht, maar vanuit rust, vertraging en reflectie. Als je die ruimte kunt creëren, wordt samenwerken ineens een stuk minder ingewikkeld.’

Volgens Vermeulen is het daarbij cruciaal dat praktijkmanagers op de hoogte zijn van landelijke ontwikkelingen als het IZA- en AZWA-akkoord en de visie Eerstelijnszorg 2030. ‘Je kunt pas goed samenwerken als je weet waar het naartoe gaat. De visie van je eigen praktijk moet daar op aansluiten.’

Praktisch én inspirerend

Beide workshopleiders kijken met voldoening terug op de sessie. ‘De energie was goed, er werd volop meegedacht,’ zegt Vermeulen. ‘En er zijn echt kwartjes gevallen.’ Nieuweweme vult aan: ‘We hopen dat deelnemers nu met meer vertrouwen het gesprek aangaan in hun regio. Want samenwerken begint altijd bij jezelf.’

Meer weten?

• Connectif Counsel
• Een Goed Gesprek met Wiyanti Nieuweweme: ‘Binden en boeien van je medewerkers. Hoe doe je dat?’, 3 maart 2025
• Kim Vermeulen over Coöperatie Paramedie Gelderland Midden: ‘Samenwerken is geen project, maar is blijvend’, 17 juni 2025