Geef uw medewerkers de ruimte

woensdag 27 januari 2016
timer 5 min
Medewerkers die zelf roosters maken en elkaar feedback geven: zelfsturing is de sleutel voor een toppraktijk die met alle ontwikkelingen mee kan. Maar hoe stimuleert u zelfsturing in uw praktijk?

We zitten op een kantelpunt. Honderd jaar geleden was arbeid heel kapitaalintensief en waren mensen slecht opgeleid. Toen werkte een top-down, hiërarchische manier van leidinggeven goed voor een organisatie. Maar dat is nu totaal omgeslagen. Het werk is kennisintensief en mensen zijn het kapitaal van de organisatie. Een organisatie kan in deze tijd alleen succesvol kan zijn als de capaciteiten van de mensen die er werken optimaal benut worden.

 

Hiërarchie verstopt de organisatie; een werknemer die alles moet voorleggen aan zijn manager, maakt geen grote stappen. Als al het werk in de praktijk is dichtgetimmerd met regels en procedures en de werknemer geen ruimte krijgt om zelf te denken, schakelt hij zijn denkkracht uit bij de deur. In de huidige tijd moet u als praktijkhouder en -manager de denkkracht die u tot uw beschikking heeft volledig benutten om mee te kunnen met alle veranderingen. De ontwikkelingen gaan te snel als u  niet de capaciteit en creativiteit van alle mensen gebruikt. 

 

Tips voor managers

Om de capaciteiten van uw medewerkers volledig te benutten moet u ze de ruimte geven om zelf verantwoordelijkheid en initiatief te nemen en daadwerkelijk als professional te werken. Zelforganisatie en zelfsturing zijn de kernwoorden van innovatief organiseren.

Hoe kunt u dit als leidinggevende vorm geven?

  1. Delegeer niet alleen werk, maar ook vertrouwen. Schrijf niet tot in de detail voor hoe het werk gedaan moet worden, maar geef ruimte. Als het dan niet precies gaat, zoals u dat wil, moet u dat wel accepteren. Het gaat om het eindresultaat.
  2. Als er iets mis gaat, laat medewerkers dan zelf bedenken hoe het beter kan. Grijp niet te snel in, tenzij er dingen mis kunnen gaan die schadelijk zijn voor patiënten natuurlijk. Anders ontzegt u de medewerkers een leermoment.
  3. Laat collega’s zoveel mogelijk hun werk met elkaar organiseren. Denk bijvoorbeeld aan het maken van een werkplanning maar ook aan kennisontwikkeling.
  4. Stimuleer reflectie op het werk en collegiale intervisie, binnen en buiten de eigen praktijk.
  5. Vraag je als manager bij alles af: moet ik dat echt zelf doen? Of kunnen ze het ook zelf.
  6. Geef continue feedback: blijf steeds met elkaar in gesprek. Het is absurd om slechts twee keer per jaar te evalueren. Organiseer ook de feedback vanuit klanten.
  7. Bekijk wie er binnen uw praktijk het meest geschikt is voor deze coachende manier van leidinggeven. Misschien bent u dat wel niet maar is één van uw collega’s beter geschikt.

Natuurlijk moet u kaders stellen, maar die kunnen veel ruimer zijn dan de meeste managers nu denken.

 

Medewerkers vasthouden

Als praktijkhouder en –praktijkmanager bent u afhankelijk van de kwaliteit van uw medewerkers. Het is dus heel belangrijk om goede mensen te vinden en te binden. Hoe doet u dat? Wat willen medewerkers?

  1. Medewerkers willen dat hun werk betekenis heeft. Met elkaar kun je in een praktijk benoemen wat de kernwaarden zijn van de praktijk. Dat moet u niet als praktijkhouder of – manager van bovenaf willen opleggen, de praktijk is van alle medewerkers. Het is belangrijk om deze waarden en de toepassing daarvan in de praktijk regelmatig te bespreken om ze levend te houden.
  2. Medewerkers willen zoveel mogelijk autonomie; ze willen ruimte om zelf dingen te beslissen. Ze willen niet meer werken in een organisatie waarin de baas de hele tijd zegt wat ze moeten doen. Dat geldt zeker voor de nieuwe generatie die nu op de arbeidsmarkt komt. Voor een deel zijn protocollen onvermijdelijk, maar u kunt waarschijnlijk meer ruimte en eigen verantwoordelijkheid geven dan u denkt.
  3. Medewerkers willen het gevoel hebben dat ze goed in hun vak zijn en daarin gewaardeerd worden. Men wil een vakman of vakvrouw zijn en zich kunnen ontwikkelen. 

Voor iedereen?

Veel mensen vragen zich af of elke medewerker dit soort vrijheid en zelfsturing aankan. Uit onderzoek blijkt dat deze manier van leidinggeven het beste past bij hoogopgeleiden omdat zij het meest in staat zijn tot zelfreflectie. Toch zijn er ook goede voorbeelden van zelforganisatie bij lager opgeleiden. Van mensen die al twintig jaar top-down leiding krijgen, kun je natuurlijk niet verwachten dat ze het ineens zelf kunnen. Sommige mensen vinden het wellicht fijn om sturing te krijgen. Maar echt veel keuze heb je als werkgever niet als je de veranderingen om je heen wilt volgen. Je moet je verantwoordelijkheid als werkgever nemen om mensen vitaal en in beweging te houden. Ze moeten accepteren dat de wereld verandert. 

 

Klein beginnen

Natuurlijk kunt u uw praktijk niet van de ene op de andere dag totaal anders gaan managen en organiseren. Een goed startpunt is een gezamenlijke discussie over de normen en waarden van de praktijk. Als u die heeft vastgesteld, kunt u aan de medewerkers vragen welke onderdelen van het werk ze graag als eerste zouden aanpakken. Wat is voor hen belangrijk? Het dagrooster? De telefonische bereikbaarheid? Mensen kunnen dan zelf verantwoordelijkheid nemen voor het geselecteerde onderdeel. Geef hen vervolgens een paar weken de tijd om dit zelf aan te pakken en evalueer. Zo kunt u de organisatie en cultuur van uw praktijk stap voor stap veranderen. 

 

Boekentips:

  • ‘Leidinggeven aan professionals? Niet doen!’ van Mathieu Weggeman
  • ‘Drive’ van Daniel Pink
  • ‘Verdraaide organisaties’ van Wouter Hart
 

Eric Alkemade ( ericalkemade@gmail.com ) is zelfstandig organisatieadviseur, hoofdredacteur van www.innovatieforganiseren.nl en auteur van de boekenreeks Innovatief organiseren.

Reactie toevoegen

Beperkte HTML

  • Toegelaten HTML-tags: <a href hreflang> <em> <strong> <cite> <blockquote cite> <code> <ul type> <ol start type> <li> <dl> <dt> <dd> <h2 id> <h3 id> <h4 id> <h5 id> <h6 id>
  • Regels en alinea's worden automatisch gesplitst.
  • Web- en e-mailadressen worden automatisch naar links omgezet.
  • Lazy-loading is enabled for both <img> and <iframe> tags. If you want certain elements skip lazy-loading, add no-b-lazy class name.
Geef uw medewerkers de ruimte

Lees verder - met dit thema

Op het gebied van cao-ontwikkelingen signaleert Eva Izeboud, HR-manager en adviseur bij Visser & Visser, een trend richting zekerheid, vaste arbeidsovereenkomsten en minder structurele flexibiliteit. (Foto: Eva Izeboud)
all_inclusiveAchtergrondartikel

Webinar ‘HR-actualiteiten’: Overzicht, grip en praktische handvatten voor praktijkmanagers

1 dec om 16:30 uurtimer5 min
Het PraktijkmanagersNetwerk organiseerde op 25 november een webinar over ‘HR-actualiteiten en teamontwikkeling in…
Lees verder »

Adem in, adem uit: zo geef je stress minder grip op je werkdag

25 nov om 09:00 uurtimer4 min

Een werkdag kan soms voelen als een sprint die onverwacht verandert in een marathon. Je start fris, maar…

Lees verder »
Aantal vrouwen met voltijdbaan groeit spectaculair: stijging van 33 procent in tien jaar
flash_onNieuws

‘Beeld dat vrouwen alleen in deeltijd willen werken is achterhaald’

12 nov om 11:45 uurtimer3 min

Het aantal Nederlanders met een voltijdbaan is de afgelopen tien jaar met bijna vijftien…

Lees verder »

Edin presenteert de ABC-Management formule. Dé routekaart voor jouw groei als praktijkmanager

10 sep om 10:00 uurtimer4 min

Als praktijkmanager ben je continu in beweging. Misschien ben je klaar voor meer…

Lees verder »
Victor Mion tijdens de Dag van de Praktijkmanager 2025 (Foto: Jitske Seckel)
flash_onNieuws

Training ‘One Minute Coach in drie maanden!’

26 jun om 17:30 uurtimer4 min

Helpen is goed, coachen is beter. Voor jezelf, je medewerkers en de praktijk. Maar wat is het verschil precies…

Lees verder »
Laura Bas (Foto: Jitske Seckel)
all_inclusiveAchtergrondartikel

Laura Bas over vier generaties op de werkvloer: ‘Zoek de verbinding in plaats van de verschillen’

20 jun om 10:48 uurtimer4 min

Generatie Z-expert Laura Bas gaf tijdens de Dag van de Praktijkmanager op 12 juni een inspirerende keynote over…

Lees verder »
Nora Ennahachi - eigen foto
all_inclusiveAchtergrondartikel

Nora Ennahachi bij de PM Dag: ‘Begin bij authentiek leiderschap, ontwikkel je en maak je onmisbaar’

19 jun om 17:00 uurtimer4 min

Tijdens een boeiende masterclass deelde Nora Ennahachi, operationeel directeur van MyDent en oprichter van Dent…

Lees verder »
mic_external_onInterview

Kim Vermeulen over Coöperatie Paramedie Gelderland Midden: ‘Samenwerken is geen project, maar is blijvend’

17 jun om 15:30 uurtimer5 min

Kim Vermeulen, praktijkmanager bij FysioDynamiek, is een van de drijvende krachten achter de Coöperatie…

Lees verder »