‘Goed communiceren met mensen met beperkte gezondheidsvaardigheden vraagt tijd’

Kennisinstituten NIvel deed in 2018 onderzoek naar communicatie met mensen met ‘beperkte gezondheidsvaardigheden’. Het onderzoek is gebaseerd op interviews met artsen en verpleegkundigen, verspreid over vier ziekenhuizen in Nederland. Hierbij werden de transcripten van de gevoerde gesprekken op thematische wijze geanalyseerd.

Het onderzoek is onderdeel van het ‘Goed Begrepen’ project, uitgevoerd in samenwerking met expertisecentrum Pharos en anderen, gericht op communicatie in de palliatieve zorg voor mensen met beperkte gezondheidsvaardigheden. Ruim één op de drie Nederlanders heeft moeite om informatie over gezondheid en zorg te vinden, begrijpen en toe te passen, bijvoorbeeld bij het nemen van beslissingen over gezondheid.   

Selectief door tijdsgebrek 

Zorgverleners zijn vaak selectief in de informatie die zij geven aan deze patiënten, omdat ze over beperkte tijd beschikken.  Een techniek als de teach-back methode, bedoeld om te controleren of mensen de informatie hebben begrepen, is hierdoor vaak niet goed uitvoerbaar. Ook wordt de gewenste diepgang in gesprekken vaak niet behaald. Zo hebben zorgverleners weinig ruimte voor het inschatten van gezondheidsvaardigheden, voor het bespreken van psychologische, sociale en existentiële zorg én voor het uitvoeren van gezamenlijke besluitvorming. Meer tijd om te communiceren kan deze belemmeringen wegnemen. 

Bewustwording en scholing 

Hoewel zorgverleners aanvullende communicatiestrategieën gebruiken, zoals het samenvatten van informatie of het actief betrekken van naasten bij het gesprek, geven zij aan dat meer educatie en training rondom gezondheidsvaardigheden gewenst is. Daarnaast kunnen zorgverleners een betere band opbouwen met mensen met beperkte gezondheidsvaardigden. Dit kan resulteren in effectievere en volledigere gezamenlijke besluitvorming. 

Sneltest

Pharos ontwikkelde een ‘sneltest’ om te achterhalen of een gezondheidsorganisatie goed communiceert met mensen met beperkte gezondheidsvaardigheden. Met de test is snel te achterhalen hoe goed een organisatie al rekening houdt met gezondheidsvaardigheden en waar aanpassingen nodig zijn. 

Links: Pharos,  Houdt jouw organisatie echt rekening met gezondheidsvaardigheden? Doe de sneltest; Nivel,  Goed communiceren met mensen met beperkte gezondheidsvaardigheden vraagt meer tijd en  Goed begrepen: informeren van en samen beslissen met patiënten met beperkte gezondheidsvaardigheden in de palliatieve zorg